Sağlıklı olmayan aile içi iletişim, aileyi oluşturan üyelerin, özellikle de çocukların maddî-mânevî sıkıntılarını artırdığı gibi, sağlam bir aile içi iletişim zemininde yetişen çocukların da beden ve ruh sağlıkları daha iyi olur. Çocuğun anne karnındaki ilk aylarından itibaren, duyarak veya hissederek, içinde bulunduğu aile ortamının; onun ruh dünyasına, davranışlarına, karakter gelişimine, şuuraltına ve hayattaki konumuna tesiri vardır.
Anne-baba çocuk arasındaki konuşma tarzı, beden dili, ses tonu ve kelime seçimi iletişimin temellerini oluşturur. İletişimdeki örnek modeli Yüce Nebi'de (sas) görmekteyiz. Efendimiz (sas) zevcelerine karşı hiçbir zaman kötü söz söylememiş, onları rencide etmemiş, her konuda olduğu gibi bu konuda da bizlere örnek olmuştur. O (sas) aynı zamanda çocuklarla şakalaşarak, onları sırtında dolaştırarak bizlere çocuklarla ilgilenmenin ehemmiyetini göstermiştir.
Efendimiz'in (sas) mübarek hanelerindeki çocuklar, hoşgörü, sevgi, ilgi ve şefkat ikliminde, ideal bir iletişim ortamında yetişmişlerdir. Hadîslerde, eş ve çocukların birer emanet olduğu ifade edilerek onlara karşı şefkat ve merhamet ile yaklaşılması söylenmektedir. Ayrıca Kur'ân-ı Kerim'de tatlı dil (kavl-i leyyin) ile konuşulması ifade edilmektedir. Tatlı dil birçok problemi oluşmadan çözmeye vesile olur. Bunun yanı sıra bir müminde hâl-i leyyin ve tavr-ı leyyinin de olması onu insanlar arasında daha seçkin hâle getirir. Kur'ân-ı Kerim'de; "O'nun varlığının ve kudretinin delillerinden biri de: Kendilerine ısınmanız için, size içinizden eşler yaratması, birbirinize karşı şefkat var etmesidir. Elbette bunda düşünen kimseler için ibretler vardır." (Rûm, 21) buyrularak, eşler arasında bir sevgi ve şefkatin bulunduğu belirtilmiştir.
Anne-babalar, kendi aralarındaki en küçük diyalog bozukluğunun bile hemen farkına vararak bunu düzeltmeli ve çocuklarının bundan menfî tesir görmelerine izin vermemelidir. Şunu unutmamak gerekir ki, çocukların, anne-baba arasındaki münasebetlerde erişkinlerin fark edemediği birçok ayrıntıyı fark ettikleri bir gerçektir. İletişim yanlışlıklarının süreklilik arz etmesi durumunda, çocukların şuuraltında telâfisi mümkün olmayan izler ve kirlenmeler oluşabilecektir.
Fertler arası iletişimi iyi olmayan ailelerde yetişen çocukların ruh dünyalarında, davranışlarında ve duygularında bazı problemler oluşabilir. Böyle bir aile ortamında büyüyen çocukların; içe dönük, öz güven eksikliği yaşayan, daha az iletişime giren, kaygılı, insanlar arası münasebetlerde başarısız, sosyal yönü sıkıntılı, şiddete eğilimli, ve bazı davranış bozuklukları olduğu bilinmektedir. Hele hele ciddi mânâda aile içi çatışmaların ve şiddetin olduğu bir ortamda büyüyen çocuklarda; davranış bozukluğu ve depresyon gibi önemli ruhî problemler oluşabilmekte, korku ve kaygılar artmakta ve zamanla tırnak yeme, alt ıslatma, dikkat eksikliği gibi durumlar oluşabilmektedir.
İletişimdeki seviyeyi anne-babanın belirlediği ailede, anne-baba arasındaki iletişim, çocukların davranışlarına, his ve düşüncelerine de tesir edebilir. Anne-baba arasında iyi bir diyalog varsa, çocukların kendi aralarındaki diyaloğun da iyi olduğu görülür. Daha tepkili davranan, hoşgörü ve müsamahayı daha az gösteren çocukların, ailelerindeki diyalog bozukluklarının tesirinde kaldıkları düşünülmektedir.
Anne ve babalar, çocuklarının sadece bugününe değil, gelecekte kuracakları yuvanın aile içi münasebetlerine de tesir ederler. Her fert, anne-babasından gördüğü modeli şuuraltında muhafaza eder ve gelecekte kuracağı kişiler arası münasebetlerde bunları açığa çıkarır. Çocuklar, anne-babalarından nasıl bir tepki, tavır ve davranış gördüyse anne veya baba olduklarında, bunları kendi çocuklarına gösterirler. Bu mânâda çocuklarımıza iyi örnek olma durumundayız.
Aile içi iletişimin ideal seviyede olması; özgüveni yerinde, kendini iyi ifade eden, sosyal olarak kendini ortaya koyabilen, insanlar arası münasebetleri güçlü, daha mutlu ve huzurlu nesillerin yetişmesine yardımcı olur. Fertler arasında iletişimi iyi olan ailelerde yetişen çocuklar; daha az şiddete başvurmakta, ergenlik döneminde daha az problem yaşamakta ve bu çocukların sözlü beceriyle, problem çözme kabiliyetleri daha iyi olmaktadır.
Netice
Ailede ideal iletişimi sağlayarak, bunu çocukların model almasına vesile olmak, her anne babanın görevidir. Unutulmamalıdır ki, yaşanarak öğrenilenlerin tesiri, yıllarca devam edebilmektedir. Yüzyıllardır pekişmiş iletişim kültürümüzü yeni nesillere aktarmak ve onların bu değerleri en güzel şekilde temsil etmesini sağlamak bizim vazifelerimiz arasındadır. İnsanların birbirinden uzaklaştığı, ferdiyetçiliğin ön plâna çıktığı, menfî iletişim modellerinin örnek gösterildiği günümüzde, öz değerlerimize; fert, aile ve toplumun büyük ihtiyacı vardır.
Sızıntı Dergisinden alıntı
tarafından sahra Çarş. Haz. 24, 2009 7:55 pm
Konu: İletişim aksamalarının çocuklara tesiri 
